شروع و زمان بندی واکسن های نوزاد چه وقتی است؟
یکی از مراقبت های لازمی که باید بعد از تولد نوزاد تا دوره‌ای از کودکی صورت بگیرد زدن واکسن های نوزاد است. در واقع این نوع واکسن ها می‌توانند بچه‌ها را از مبتلا شدن به برخی بیماری های خطرناک ایمن سازند. از این رو ما در این مطلب سعی کرده‌ایم تا شما را با عملکرد واکسن ها و همچنین بهترین زمان جهت تزریق آن‌ها برای کودکان مختلف آشنا کنیم.
چگونگی عملکرد واکسن های نوزاد
خوب است بدانید که تمامی واکسن های نوزاد نمونه ضعیفی از ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند که وقتی وارد بدن کودکان می‌شود سیستم ایمنی کودک عملکرد دفاعی خود را آغاز می‌کند. در نتیجه بدن با تولید پادتن می‌تواند خود را در برابر برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها مقاوم کند. پس بهتر است از هنگام بدو تولد، نوزادان یکسری واکسن های لازم را دریافت کنند.
همچنین بخوانید: هراس کودک از آمپول زدن
واکسن های بدو تولد
با توجه به اهمیتی که واکسن در سلامتی افراد دارد؛ بنابراین پزشکان سعی می‌کنند تا از همان لحظه تولد کودک در بیمارستان تعدادی از واکسن ها را به نوزاد تزریق کنند. این واکسن های نوزاد شامل:
- ب ت ث- BCG یا همان واکسن سل
- هپاتیت B
- قطره خوراکی فلج اطفال
هستند. البته در دوره‌های بعدی مثل دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی و غیره نیز واکسن های دیگری نیز تزریق می‌شود که در ادامه هر کدام از این واکسن ها را معرفی خواهیم کرد.
واکسن پنج گانه یا پنتاوالان
در سال های گذشته یکی از واکسن های نوزادان واکسن سه گانه بود که امروزه واکسن پنج گانه جایگزین آن شده است. این واکسن پنتاوالان شامل:
- واکسن دیفتری
- واکسن سیاه سرفه
- واکسن کزاز
- واکسن هپاتیت B
- واکسن هیب Hib مناسب برای جلوگیری از ابتلا به هموفیلوس انفلوانزی نوع ب است.
واکسن سه گانه
پس از اینکه واکسن پنتاوالان در یک نوبت تزریق شد باید در نوبت های بعدی واکسن سه گانه شامل دیفتری، کزاز و واکسن مفید دیگری به نام سیاه سرفه به جای واکسن پنج گانه تزریق شود. زمان بندی تزریق واکسن سه گانه عبارتست از:
- 2 ماهگی
- 4 ماهگی
- 6 ماهگی
- بین 15 تا 18 ماهگی
- بین 4 تا 6 سالگی
البته یک واکسن سه گانه تقویتی هم در سن 11 تا 12 سالگی ممکن است به کودکان تزریق شود.
واکسن هپاتیت A
این نوع واکسن می‌تواند بدن را در برابر هپاتیت A و مشکلات کبد ایمن سازی کند. اگر چه در ایران این نوع واکسن هنوز در جدول واکسن های نوزاد وارد نشده است؛ ولی شما می‌توانید با توصیه پزشک اطفال این نوع واکسن را برای نوزادان خود تزریق کنید. بهترین زمان دریافت واکسن هپاتیت A بین 12 تا 13 ماهگی طی دو مرحله تزریق با فاصله زمانی 6 تا 18 ماه است.
تزریق واکسن هپاتیت B
یکی از مهمترین واکسن های نوزاد که در بیمارستان تزریق می‌شود واکسن هپاتیت B است. البته این نوع واکسن در دوره‌های دیگری نظیر:
- 2 ماهگی
- بین 6 تا 18 ماهگی
باید تمدید شود.
واکسن هیب؛ Hib
این واکسن جهت ایمن سازی بدن در برابر مننژیت، التهاب اپیگلوت و بسیاری بیماری های ذات الریه در دوره‌های مختلفی تزریق می‌شود. این دوره‌ها عبارت‌اند از:
- 2 ماهگی
- 4 ماهگی
- 6 ماهگی
- بین 12 تا 15 ماهگی
البته فراموش نکنید که بسته به نام تجاری این نوع واکسن ممکن است واکسن هیب تنها در دو ماهگی و چهار ماهگی تزریق شود.
قطره و واکسن فلج اطفال OPV و IPV
واکسن های فلج اطفال یکی از مهمترین واکسن های نوزادان هستند که در ایران به صورت تزریقی و خوراکی دریافت می‌شود. واکسن خوراکی فلج اطفال یک قطره تلخ مزه است که حاوی ویروس غیر فعال فلج اطفال می‌باشد. چنانچه پزشک تشخیص دهد باید در کودکان به جای واکسن خوراکی از واکسن های تزریقی فلج اطفال استفاده شود.
این نمونه واکسن های تزریقی معمولا در نوزادان 4 ماهه تزریق می‌شود؛ ولی واکسن خوراکی فلج اطفال باید در دوره‌های:
- بدو تولد
- 2 ماهگی
- 4 ماهگی
- 6 ماهگی
- 18 ماهگی
و همچنین بین 4 تا 6 سالگی دریافت شود.
واکسن های آنفولانزا
این نوع واکسن یکی از شایع ترین واکسن های نوزادان است که جهت مقابله با آنفولانزاهای فصلی تزریق می‌شود. معمولا بهترین زمان برای دریافت این نوع واکسن های فصلی اوایل 6 ماهگی است. سپس در دوره‌های بعدی باید هر ساله واکسن آنفولانزا تزریق شود.
واکسن MMR
در جدول زمانبندی واکسن نوزادان حتماً به نام MMR برخورد کرده‌اید. این نوع واکسن جهت محافظت بدن در برابر سرخک، سرخجه و بیماری های دیگری مثل اوریون تزریق می‌شود. محل تزریق واکسن MMR همان محل تزریق واکسن های دیگر نوزادان و کودکان در بازوی دست چپ و دست راست است. بهترین زمان برای دریافت این نوع واکسن بین 12 و 15 ماهگی و همچنین بین 4 و 6 سالگی خواهد بود.
همچنین بخوانید: روش های اندازه گیری تب در نوزادان
واکسن پنومنوکوک یا PCV
این نمونه از واکسن های نوزادان جهت مقابله با بیماری های مننژیت، عفونت های گوش و برخی مشکلات ذات الریه تزریق می‌شود. زمان دریافت واکسن PCV عبارتست از:
- 2 ماهگی
- 4 ماهگی
- 6 ماهگی
- بین 12 و 15 ماهگی
واکسن آبله مرغان
دقت کنید که در ایران واکسن آبله مرغان تزریق نمی‌شود.
بنابراین با توجه به توصیه پزشک اطفال می‌توانید این نوع واکسن را برای کودک خود تزریق کنید.
بهترین زمان تزریق شامل موارد زیر است:
- 12 و 15 ماهگی
- بین 4 تا 6 سالگی
سخن پایانی
واکسینه کردن نوزادان از بدو تولد جزو مراقبت های مهمی است که باید والدین نسبت به انجام آن حساسیت بالایی داشته باشند. اگر چه واکسن های نوزاد از بدو تولد تا 6 سالگی جزو سخت ترین واکسن های نوزادان و کودکان به حساب می‌آید. همچنین ممکن است کودک دچار عوارضی مثل تب شدید شود؛ ولی در نهایت با ایجاد پادتن‌های مختلف کودکان شما در برابر بسیاری از بیماری های واگیردار ایمن خواهند شد.
