ژان پیاژه می‌گوید: کودکان متفاوت‌تر از بزرگسالان فکر می‌کنند. کودکان نسخه‌های کوچکتری از بزرگسالان هستند. این شاخه‌ی خاص از علم روانشناسی، بر ذهن و رفتار کودکان از زمان رشد او در قبل از تولد، تا در زمان بلوغش متمرکز می باشد. روانشناسی کودک نه تنها به چگونگی رشد جسمی کودکان، بلکه به رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها نیز می پردازد.
روانشناسی کودک امروزه بیش از زمان‌های قبل مورد توجه خانواده‌ها قرار گرفته است. هر مادری که می‌خواهد اقدام به بارداری و فرزند‌آوری کند، باید حتما از روانشناسی کودک، آگاهی داشته باشد. یک والد خوب باید بتواند مهارت‌های درست زیستن و درست ارتباط برقرار کردن با کودک را خوب بلد باشد. ما در این مقاله می‌خواهیم بدانیم که چرا باید به روانشناسی کودک اهمیت بدهیم.
همچنین بخوانید : آموزش رفتار با کودکان
زمینه‌های اصلی روانشناسی کودک
عوامل بسیار زیادی می‌تواند بر رشد و تکامل فردی کودک تاثیر گذار باشد. عوامل اجتماعی و فرهنگی از دسته موضوعاتی هستند که در بحث روانشناسی کودک باید به آن توجه ویژه داشت. کودک باید حتما مطابق با فرهنگ و عرفی که در جامعه حکم فرماست، آداب اجتماعی را فرا بگیرد. در مبحث روانشناسی کودک باید به سه مولفه‌ی اصلی توجه ویژه داشت.
مولفه‌ی فرهنگی در روانشناسی کودک
فرهنگی که کودک در آن زندگی می‌کند به مجموعه‌ای از ارزش‌ها، آداب و رسوم، مفروضات مشترک و سبکی از شیوه‌های زندگی اطلاق می‌گردد که این عوامل می‌تواند بر رشد کودک تأثیراتی را در طول زندگی بر جای بگذارد. فرهنگ ممکن است در نحوه ارتباط کودکان با والدین، نوع آموزش به آن‌ها و نوع مراقبت از آن‌ها، نقش داشته باشد.
زمینه‌های اجتماعی
روابط با همسالان و بزرگسالان در چگونگی تفکر، یادگیری و روند رشد کودکان تأثیر دارد. خانواده‌ها، مدارس و گروه‌های همسالان همه قسمت مهمی از زمینه اجتماعی را تشکیل می‌دهند.
زمینه اقتصادی اجتماعی
طبقه‌ی اجتماعی می‌تواند نقش عمده‌ای در رشد کودک را ایفا نماید. وضعیت اقتصادی و اجتماعی (که اغلب به اختصار SES نامیده می‌شود) براساس عوامل مختلفی از جمله: میزان تحصیلات افراد، میزان درآمدشان، شغلی که دارند و محل زندگیشان شکل می‌گیرد.
کودکانی که در خانوارهایی با وضعیت اقتصادی – اجتماعی بالا پرورش می‌یابند بیشتر به فرصت‌ها دسترسی دارند، در حالی که کودکانی از خانوارهایی با بعد اقتصادی – اجتماعی پایین‌تری رشد پیدا می‌کنند، ممکن است دسترسی کمتری به مواردی مانند مراقبت‌های بهداشتی، تغذیه‌ی مطلوب و با کیفیت و همچنین آموزش داشته باشند. چنین عواملی می‌تواند تأثیرات عمده‌ای را در روانشناسی کودک ایفا کند.
سطح اقتصادی و اجتماعی شما چه تاثیری بر میزان استرس شما دارد؟
به یاد داشته باشید، هر سه مولفه، دائماً در تعامل می‌باشند. یک کودک به دلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین، ممکن است فرصت کمتری داشته باشد، اما غنی‌سازی روابط اجتماعی و روابط فرهنگی قوی می‌تواند به اصلاح این عدم تعادل، کمک کند. این عامل را در روانشناسی کودک مهم تلقی کنید.
همچنین بخوانید : از چه سنی آموزش کودکان را شروع کنیم؟
تأثیرات اساسی در روانشناسی کودک شامل چه مواردی است؟
روانشناسی کودک طیف گسترده‌ای از موضوعات را شامل می‌شود. از تأثیرات ژنتیکی بر رفتار فرد گرفته تا فشارهای اجتماعی بر رشد کودک. موارد زیر فقط برخی از موضوعات عمده‌ای است، که برای مطالعه‌ی روانشناسی کودک ضروری و مهم تلقی می‌گردد:
- توسعه‌ی شناختی
- تاثیرات محیطی
- نقش‌های جنسیتی
- ژنتیک
- زبان
- رشد شخصیت
- رشد قبل از تولد
- رشد اجتماعی
- رشد جنسی
به عنوان مثال روانشناسان کودک، ممکن است بررسی کنند که کدام روش‌های مراقبت از کودک، منجر به ایجاد بهترین نتایج روانشناختی می‌شود یا ممکن است آن‌ها کارهایی را با کودکان انجام دهند، تا به آن‌ها کمک کنند، ذهنیت رشد در آن‌ها به خوبی پرورش یابد.
سخن پایانی
اگر کودک خردسال دارید، حتما در حوزه‌ی روانشناسی کودک، مطالعاتی را انجام دهید. زیرا این مطالعات و اقدام عملی آن‌ها می‌تواند، در آینده‌ی فردی او تاثیرات بسزایی داشته باشد.
