وقتی که شما کودکی را به دنیا می‌آورید، از بدو تولد، تا زمانی که بزرگ می‌شود شاهد اعمال و کردار و رفتار‌ها و آداب‌های کودک خود خواهید بود. همه‌ی پدران و مادران دوست دارند که راه رفتن، حرف زدن، اولین غذا خوردن، اولین نقاشی کشیدن و در حالت کلی اولین‌های کودک خود را ببینند.اما گاهی اوقات روند مراحل رشد کودک با تاخیر مواجه می‌شود. مثلا حرف زدن کودک ممکن است با تاخیر صورت بگیرد. یا به طور مثال دندان در آوردن، نشستن، اولین گام برداشتن او ممکن است کمی دیر‌تر انجام شود. ولی خب همه‌ی این مراحل، راهکار دارد. اگر کودکتان دیر زبان باز کرد، نگران نباشید. ممکن است دلایلی وجود داشته باشد که حرف زدن کودک را به تاخیر بیاندازد. در این مقاله می‌خواهیم در ارتباط با دیر حرف زدن کودک و درمان آن با شما عزیزان صحبت کنیم.

سیر روند طبیعی حرف زدن کودک و صدا در آوردن یک کودک سالم مطابق با مراحل زیر انجام می‌شود:

• در سن یک تا شش ماهگی کودک می‌تواند از خود صداهای در بیاورد. مثل غان و اون و این.
• در سن شش تا دوازده ماهگی کودک شما قادر است صداها و کلماتی همون دد، بابا، ماما، هن هن را بگوید. در حقیقت در این سن شما می‌توانید با کودک خود صحبت کنید. در این سن کودکان می‌توانند کلماتی را به عنوان اسم اصلی بر زبان بیاورند. به طور مثال: به جای تراکتور می‌تواند بگوید: هن هن.
• در سن ده تا پنجاه ماهگی می‌تواند حدود 50 کلمه را تکرار کند.
• از هجده ماهگی کودک می‌تواند جملات کوتاه بسازد. مثلا می‌تواند بگوید: پیشی رفت. نمی‌تواند کامل همه چیز را بگوید، ولی شما منظور کودک را متوجه می‌شوید.
• تا 4 سالگی زمان می‌برد تا کودک بتواند به طور طبیعی تکلم کند.

دلایل دیر حرف زدن کودک

اما در صورتی که کودک نتواند طبق مراحل بالا تکلم کند، حتما باید کودک را نزد گفتار درمانگر ببرید. دلایل مختلفی وجود دارد که موجب دیر حرف زدن کودک می‌شود:

• زایمان زودرس. مثلا در 7 ماهگی به دنیا بیاید.
• وجود مشکل در سقف یا دهان کودک
• علل روانی
• داشتن مشکلات شنوایی
• عفونت گوش
• استرس و اضطراب
• ترس
• اضطراب اجتماعی
• ترس‌های درونی و اجتماعی
• اضطراب جدایی و فراگیر در کودک
• مشکلات مغذی
• اختلالات عصبی
• و دلایل دیگر

تمامی موارد بالا موجب می‌شود که کودک دیر به حرف آید. باید والدین مشکلات کودک خود را شناسایی کنند و با حل مشکل می‌توانند از به وجود آمدن مشکلات حاد‌تر پیشگیری کنند.

اگر مشاهده کردید که در کودکتان، حداقل یکی از این موارد بالا وجود دارد، حتما به نزد روانشناس کودک، روانپزشک، متخصص گفتار درمانی، و کاردرمانگر مراجعه نمایید.

مواردی که والدین باید در ارتباط با دیر حرف زدن کودک به آن توجه ویژه داشته باشند شامل موارد زیر است:

• به کودک خود استرس وارد نکنید. اگر مشاهده کردید که او نمی‌تواند کلمات را به خوبی بیان کند، او را تحت فشار قرار ندهید.
• از درمان خود سرانه اجتناب کنید.
• از دادن غذاهای ناسالم که می‌تواند بر سیستم مغزی کودک اثر بگذارد و در او اختلال ایجاد کند، اکیدا خودداری فرمایید.
• به روابط اجتماعی کودک خود توجه ویژه داشته باشید. اگر کودکتان در ارتباط برخورد با همسالانش مشکل دارد، و از آن‌ها دوری می‌کند، باید بتوانید این مشکل را حل کنید و زمینه‌های ارتباط اجتماعی سالم را برای او به وجود بیاورید.

همچنین میخوانیم : آموزش افزایش اعتماد به نفس کودکان

سخن پایانی

دیر حرف زدن کودک در بیشتر کودکان، مشکل جدی و بسیار حادی نمی‌باشد. این که یک کودک از دو سالگی بتواند کلمات را بیان کند، مشکل محسوب نمی‌شود. در صورتی که کودک با علائمی که موجب دیر حرف زدنش می‌شود، همراه باشد، آن‌گاه این مشکل جدی به نظر می‌رسد. و باید حتما به روانشناس یا روانپزشک کودک مراجعه نمایید.

حمل و نقل کودک دلبندتان یکی از نکاتی هست که حتما باید به آن توجه ویژه داشته باشید. مکانی که کودک در آن می‌نشیند، می‌خوابد و دراز می‌کشد باید حتما نرم و راحت باشد. در ارتباط با خرید کریر نوزاد نیز حتما باید به یک سری نکاتی توجه ویژه داشته باشید.

کریر نوزاد باید حتما برای کودک نرم و راحت باشد. اگر بخواهید به مسافرت طولانی بروید، باید حتما کودک را داخل کریر قرار دهید. پس باید مقاومت بسیار خوبی در برابر ضربه داشته باشد تا کودکتان در حین سانحه آسیبی نبیند.

نکات خرید کریر نوزاد

برای خرید کریر نوزاد شما باید یک عنوان یک مادر یا پدر دانا یک سری مواردی را در حین خرید، مورد توجه قرار دهید. یادمان باشد که راحتی کودک بسیار موضوع مهمی است. پس به نکات زیر در هنگام خرید کریر نوزاد توجه ویژه داشته باشید:

نکاتی در خصوص ایمنی کریر نوزاد

باید حتما کلیه‌ی موارد ایمنی را دارا باشد. مثلا حتما باید دارای محافظ سر باشد تا کودک در حین حادثه آسیب نبیند. به عبارتی بایسد استاندارد‌های لازم را داشته باشد.

همچنین بخوانید : راهنمای خرید کالسکه نوزاد

دارای قابلیت محافظ سر باشد

نوزاد به دلیل اینکه نمی‌تواند گردن و سر خود را کنترل کند، بایید حتما کریری را برای او تهیه نمایید که بتواند از او محافظت کند. و سر نوزاد را در حالت ایمن و ثابت نگه دارد. باید حتما حفاظت از سر نوزاد شما را، تا مدت زمان 9 ماهگی ساپورت کند.

دارای قابلیت نصب در صندلی‌های مختلف خودرو‌ها

صندلی خودرو‌ها به دلیل تنوع بالای مدل‌های خودرو‌ها، با هم دیگر فرق می‌کند. یک کریر نوزاد خوب باید حتما با صندلی‌های مختلف، مطابقت لازم را داشته باشد. شما با استفاده از برچسب یونیورسیال متوجه می‌شوید که این کریر می‌تواند بر روی همه‌ی صندلی‌ها، نصب شود.

یک کریر نوزاد خوب باید کمربند مناسبی داشته باشد

کریر نوزاد باید حتما کمربند مناسبی داشته باشد. و کمربند باید بگونه‌ای بسته شود که موجب اذیت و آزار کودک شما نشود. و موجب گریه‌ی کودک نشود. مهم‌ترین ویژگی یک کریر نوزاد خوب داشتن کمربند بسیار مناسب و با دوام می‌باشد.

نصب و تمیزی آسان

کریر باید به راحتی بر روی صندلی خودرو چفت شود. و همچنین جنس آن باید به گونه‌ای باشد تا با یک دستمال تمیز شود. کریری را بخرید که آلودگی‌ها و کثیفی را سریع به خودش جذب نکند و راحت تمیز گردد.

دارای قابلیت تنظیم زاویه‌ی صندلی باشد

یک کریر خوب و بادوام و با کیفیت باید به گونه‌ای ساخته شده باشد که بتوانید به طور بسیار آسان و راحتی آن را حمل و نقل کنید. یعنی شما باید بتوانید با یک دست زاویه‌های ان را تنظیم کنید. مثلا در حالتی که نوزاد خوابیده است باید بتوانید با یک دست کریر را در حالت خوابیده قرار دهید. و یا در زمانی که نوزاد یا کودک بیدار است باید با یک دست کریر را طوری تنظیم کنید، که در حالت ایستاده قرار بگیرد. این ویژگی بسیار مهم می‌باشد. یعنی باید قابلیت تنظیم زاویه‌ی صندلی، بسیار راحت و آسان صورت بگیرد.

نرم و راحت باشد

یک کریر نوزاد خوب، باید بسیار نرم و راحت باشد. یعنی جنس روکش کریر نوزاد و یا جنس پارچه‌ی آن باید به گونه‌ای باشد که کودک را اذیت نکند. و برای پوست لطیف او حساسیت ایجاد نکند.

همچنین بخوانید : آموزش رفتار با کودکان

سخن پایانی

نکاتی که خدمتتان عرض نمودیم، از سری نکات مهمی است که باید در هنگام خرید کریر نوزاد توجه ویژه داشته باشید. حتما دقت کنید که مهم‌ترین نکته در حین خرید، آرامش و ایمنی کودک شماست. کریر را باید به گونه‌ای انتخاب کنید تا کودک شما در همه‌ی شرایط مثلا: در زمان‌های خواب، بیداری، زمان‌های خستگی و بیقراری‌اش، بسیار راحت باشد. و صندلی او را اذیت نکند و موجب بدتر شدن شرایط نشود.

کودکان طراوت بخش‌ترین ثمره‌های زندگی افراد، پس از ازدواج می‌باشند. کودکان می‌بینند، می‌شنود، و یاد می‌گیرند که چگونه باید زندگی کنند و کارهایشان را به تدریج خودشان انجام دهند. در ارتباط با آموزش کودکان باید حتما صبور باشید و صبوری به خرج بدهید. من عاشق کارکردن با کودکان هستم.

اولین آموزش کودکان از کجا شروع می‌شود؟

اولین آموزش را کودکان از محیط خانواده یاد می‌گیرند. نهاد خانواده در رشد و نمو کودک بسیار اثربخش و تاثیر گذار می‌باشد. زیرا ما ابتدایی‌ترین چیزها را در محیط خانواده یاد گرفته‌ایم. و والدین حتما باید رفتارهای درستی را در مقابل کودک انجام دهند و عادات رفتاری درستی را باید در پیش بگیرند. از سلام کردن و رفتارهای اجتماعی گرفته تا عادات شخصی مثل مسواک زدن و حمام رفتن و دیگر کارها. حالا سوالی که مطرح می‌شود این است که اولین آموزش کودکان را باید از کی آغاز کنیم؟

همچنین میخوانیم : آموزش افزایش اعتماد به نفس کودکان

مهارت‌هایی که کودکان یاد می‌گیرند، بسیار متفاوت می‌باشد. از مدل حرف زدن و واکنش نشان دادن با صورت گرفته تا مهارت‌های کلامی و بصری و عملی. که هر کدام را ما برایتان به صورت تفکیک شده توضیح می‌دهیم.

آموزش نقاشی به کودکان

یکی از مهارت‌های آموزش به کودکان نقاشی کردن می‌باشد. شما می‌توانید از سنین 2 سالگی به کودکتان، نقاشی کردن را آموزش بدهید. توانایی آن‌ها برای تشخیص رنگ در این سن، بسیار مناسب می‌باشد.

ولی لازم به ذکر است که، در این سن توقع خلاقیت از کودکتان را نداشته باشید. خلاقیت کودک در نقاشی کشیدن از 4 سالگی آغاز می‌شود.

آموزش موسیقی به کودکان

بهترین زمان آموزش موسیقی به کودکان، از سنین 2 الی 8 سال می‌باشد. زیرا کودک از سن 2 سالگی اصوات را درک می‌کند و می‌شنود. ولی پیشنهاد ما به شما این است که از سن 5 سالگی کودکتان را به کلاس موسیقی بفرستید. و یا اینکه از سن 2 سالگی باید از نزدیک کار کردن با یکی از آلات موسیقی را از نزدیک مشاهده کند تا در ناخودآگاهش ثبت شود.

آموزش آداب رفتاری به کودک

در مبحث آموزش کودکان، در یاد دادن آداب رفتاری و آداب اجتماعی زیاد به کودکتان در سنین زیر 7 سال، سخت‌گیری نکنید. اینکه بخواهید دائما به کودکتان در مورد هر موضوعی تذکر بدهید، اصلا خوشایند نمی‌باشد. این کار باعث می‌شود که حوصله‌ی کودک سر برود. و یا حتی باعث می‌شود که اعتماد به نفس کودکتان کاهش یابد.

چه رفتارهایی کودک را نافرمان می‌کند؟

اینکه دائما بخواهید به کودکتان تذکر بدهید که چرا به مادر بزرگ سلام نکردی؟ یا به طور مثال چرا دست‌هایت را نشستی؟ چرا غذا را بر روی زمین ریختی؟ و چراهایی از این قبیل، نمی‌تواند به کودک شما کمک کند تا آداب رفتاری را به درستی یاد بگیرد و بدتر موجب پرخاشگر شدن و نافرمان شدن کودک می‌شود. این آداب اجتماعی را باید به مرور زمان خودش یاد بگیرد. به طور مثال: در مهد کودک، یا در تعامل با کودکان دیگر و یا توسط مشاهده‌ی رفتارهای پدر و مادر. باید این موارد را به صورت تجربی بیاموزد.

 همچنین بخوانیم : آموزش رفتار با کودکان

آموزش زبان به کودک

کودکان از بدو تولد صدا‌ها را می‌شنوند و درک می‌کنند. می‌توانید از بدو تولد، با دو زبان مختلف با کودکتان صحبت کنید. ولی این کار موجب می‌شود تا دیر به حرف بیاید. ولی نگران نباشید، در سه سالگی می‌توانند دو زبان مختلف را از یکدیگر تشخیص دهد و لغت‌های دو زبان مختلف را تفکیک کند. در آموزش زبان مادری و حرف زدن‌های روزمره اصلا به کودکتان سخت‌گیری نکنید.

اگر دوست دارید کودکتان را به کلاس‌های زبان بفرستید، 5 سالگی زمان بسیار مناسبی می‌باشد.

سخن پایانی

در حالت کلی، کودکان باید آموزش‌ها را به صورت عملی و تجربی یاد بگیرند. باید خودشان به صورت خودکار ببیند و یاد بگیرند. و نباید در حالت‌های تذکر گونه به کودکتان، آموزش‌ های مختلف را یاد بدهید. آموزش به کودکان نیاز به تدبیر و تدبر دارد و والدین حتما باید، برخورد درستی با کودک خود داشته باشند.

از شیر گرفتن کودک یکی از مسائلی است که همواره مادران را به فکر وا می‌دارد که چگونه باید این عادت را در کودک خود ترک بدهند. پس از اتمام دو سالگی باید به فکر راهکارهایی باشید تا بتوانید کودک خود را از نوشیدن شیر خود منع کنید و شیر طبیعی را جایگزین شیر مادر کنید. ما به شما یاد می‌دهیم که چگونه باید این کار را انجام دهید.

شیر گرفتن کودک

به آرامی روند تغذیه با شیر مادر را در کودک خود کاهش دهید

آرام آرام پروسه‌ی شیردهی را کم کنید. توجه کنید که تغذیه کودک در هنگام شب بسیار مهم است. پس یادتان بماند که قطع کردن شیر در هنگام شب، آخرین مرحله است.

برای از شیر گرفتن کودک حواس او را پرت کنید

او را با بازی کردن و خریدن اسباب بازی‌هایی جدید، تشویق کنید. یا این که خودتان با او مشغول به بازی شوید، تا یادش برود که باید تغذیه کند.

می توانید از رژ لب قرمز یا چسب زخم بر روی پستان‌های خود استفاده کنید

با این کار می‌توانید کودک خود را گول بزنید. بدین صورت که قسمت نوک سینه‌های خود را چسب زخم بزنید و بر روی چسب زخم، رژ قرمز بزنید و کودک خود را متوجه کنید که: “شیر نداریم یا شیر زخمی شده.” به تدریج کودک از سینه‌های شما جدا می‌شود. البته مواظب باشید که کودک رژلب را نخورد. زیرا برخی رژها حاوی سرب هستند و برای کودک مضرند.

همچنین بخوانید : 5 مورد از عادات بد کودکان و بررسی آن ها

به کودک خود محبت کلامی و لمسی کنید

موقعی که نوزاد یا کودک مشغول شیر خوردن است، تمامی حس‌های شما را می‌فهمد و درک می‌کند. او را بغل کنید و به طور مرتب او را ببوسید و نوازش کنید و با او حرف بزنید. بگذارید از لحاظ عاطفی غنی شود.

برای از شیر گرفتن کودک باید او را به لیوان عادت دهید

حتما قبل از دوسالگی، به کودک خود یاد بدهید که با استفاده از لیوان هم می‌تواند نوشیدنی‌ها را بنوشد. یعنی استفاده از لیوان یا شیشه شیر و یا نوشیدن شیر با شیر مادر را باید بتواند هر سه را با هم کنترل کند. استفاده از لیوان را باید حتما در دستور کار خود قرار دهید.

می توانید به سینه‌ها یا شیشه شیر، لاک تلخ بزنید و یا ماده‌ی خوراکی تلخی را به سینه‌ها یا نوک شیشه شیر بمالید

اگر زبان کودک به تلخی بخورد، از نوشیدن شیر اجتناب می‌کند. البته باید این کار را به صورت محدود شده انجام دهید.

سخن پایانی

از شیر گرفتن کودک پروسه‌ی بسیار متنوعی است. که همکاری کردن آن با استفاده از راهکارهای بالا، به کودک شما بستگی دارد. اگر موفق نشدید، حتما با روانشناس کودک در این خصوص مشورت نمایید.

همانطوری که ما بزرگسالان دارای اخلاق‌ها و عادات و رفتار‌های بدی هستیم، کودکان هم ممکن است رفتار‌های بدی را در دوران رشد و نموشان از خود بروز دهند. رفتار بد کودک ممکن است علل مختلفی داشته باشد. بعضی از کودکان بر اساس یک سری دلایل خاص، از خود رفتار بدی را نشان می‌دهند. به عنوان یک والد خوب، شما باید چه برخوردی با کودک خود داشته باشید. با ما همراه باشید.

در برخورد با رفتار بد کودک از خودتان خشونت نشان ندهید

بعضی از پدر‌ها و مادر‌ها عادت دارند که با کوچیکترین کار بدی که کودکشان انجام می‌دهد، بر سرشان داد بزند. و حتی دیده شده است که گاهی فرزندانشان را تنبیه فیزیکی می‌کنند.

یادتان باشد با فحاشی، کتک زدن، داد زدن، اخم و غضب زیاد، نمی‌توانید کودک خود را رام کنید. با انجام این رفتارها کودک سرکش‌تر و پرخاشگر‌تر می‌شود. باید در این مواقع، رفتارهای درست و به جایی را از خودتان بروز بدهید. باید به محیط و پیرامون خود توجه کنید. یا مثلا در جلوی جمع و یا در حضور پدر بزرگ و مادر بزرگ، کودک خود را دعوا نکنید.

همچنین بخوانید : خوراکی های مضر کودکان را بشناسید

از نمونه رفتارهای بد کودک شامل موارد زیر می‌باشد:

• کتک زدن و هل دادن دوستان و همسالان
• فحاشی در جلوی جمع
• انجام ندادن تکالیف درسی
• دست داخل بینی بردن
• کثیف کردن مداوم لباس‌ها
• نامرتب کردن اتاق شخصی و اهمال در تمیزکاری
• و دیگر عادات رفتاری بد

شما باید به عنوان یک والد دانا و مسئولیت پذیر، این ایرادات و رفتار بد کودک را در او شناسایی کنید و نگذارید این رفتارها تبدیل به عادت شود. زیرا ترک عادت بد بسیار سخت می‌باشد. عادات رفتاری بد بسیار زیادند. پس حتما باید در این جور مواقع تدبیر به خرج بدهید.

راهکارهایی در ارتباط با رفتار بد کودک که باید والدین آن‌ها را به کار گیرند:

رفتار بد کودک به دلیل ارضا نشدن نیاز‌هایش است. پس باید برای او فضای امنی را ایجاد کنید تا بتواند نیازش‌هایش را بر طرف کند.

اگر رفتار بدی انجام داد باید سعی کنید که در حضور او همان رفتار را به شکل درست انجام دهید تا او ببیند که رفتار درست چیست. یعنی او باید ببیند و یاد بگیرد.

مثلا: اگر مسواکش را سر جایش نگذاشت و یک گوشه‌ای پرت کرد، شما جلوی او مسواک بزنید و پس از اتمام کارتان مسواک را درست سر جایش قراردهید تا او ببیند و یاد بگیرد. یا به طور مثال: اگر در مهد کودک دوستش را هل داد، از کودک دیگری بخواهید که بیاید و آن شخصی که هل داده است را بلند کند و ببوسد و با او صحبت کند و به کودک هل داده بگوید که: ” او رفتار بدی انجام داده. به دل نگیر.” وقتی کودک این رفتار را از نزدیک، از یکی از همسالانش ببیند، طبیعتا یاد می‌گیرد که درست رفتار کند.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

پس باید رفتار درست را ببیند و بشنود و لمس کند. یادتان باشد که با امر و نهی و نصیحت و غر زدن و دعوا کردن رفتار بد کودک درست نمی‌شود.

سعی کنید که چالش‌های مصنوعی ایجاد کنید. یعنی با همسر خود یک عادت رفتاری خوب را به شکل کاملا درستی، جلوی فرزندتان به چالش بکشید.

به طور مثال: کودکتان در موقع غذا خوردن غذا را بر روی لباس‌هایش می‌ریزد. شما هیچی به او نگویید. خودتان و همسرتان در حین غذا خوردن پیشبندی با طرح‌های کارتونی ببندید و غذایتان را میل کنید. مواظب باشید که پیشبند را کثیف نکنید. در حین غذا خوردن مثلا به همسر خود بگویید: “ببین من چقدر تمیزم. پیشبند من چقدر زیباست. من پیشبند می‌بندم تا لباسم کثیف نشود. همسرتان هم در جواب بگوید که: پیشبند من خوشگل‌تر است. من اصلا غذا را روی لباسم نمی‌ریزم.”

سعی کنید که خود و همسرتان، پس از مشاهده‌ی رفتار بد در کودک، رفتار درست را با اجرای نقش هایی، درست بازی کنید. این طوری کودک خجالت می‌کشد و سعی می‌کند که دفعات بعدی درست رفتار کند. پس راهکار، راهکار، راهکار. فقط به راهکار درست فکر کنید.

سخن پایانی

کودکان نشاط آور‌ترین عامل حیات ما والدین می‌باشند. پس سعی کنیم که با ارائه‌ی راهکارهای درست، عادات بد کودکان را اصلاح کنیم تا در آینده دچار مشکل نشوند.

“من به عنوان یک مادر، وظیفه دارم که نگران سلامت فرزند خودم باشم. فرزند من بخشی از وجود من است و من باید تکیه‌گاه و مادر مناسبی برای او باشم”. این جمله را مرتب با خود تکرار کنید. گاهی اوقات کودکان به دلایل مختلفی، ممکن است خوب وزن‌گیری نکنند. افزایش وزن کودک یکی از نگرانی‌های مادران است. و یا روند وزن‌گیری در آن‌ها ممکن است با کندی و تاخیر صورت بپذیرد. وزن‌گیری نکردن خوب کودک ممکن است، به دلایل گوارشی و یا حتی عصبی باشد. خب، چه باید کرد؟ طبیعتا باید در این فکر باشیم که غذاهایی سالم را به او بدهیم و خوراکی های مضر کودکان را بشناسیم تا به وزن‌گیری او کمک کند.

افزایش وزن کودک

ما در این جا می‌خواهیم 10 ماده‌ی غذایی عالی را به شما والد عزیز معرفی کنیم تا به روند افزایش وزن و تغذیه کودک شما کمک کند.

میوه

به کودک خود میوه بدهید. میوه‌ها یکی از میان وعده‌های عالی برای کودکان هستند. ترجیحا موز، سیب و انبه به کودک خود بدهید. زیرا کالری دارند و دارای انواع ویتامین‌ها و مواد مغذی هستند.

سبزیجات

نخود فرنگی، کدو تنبل و لوبیا از جمله سبزیحات بسیار عالی برای کودکان هستند. این سبزیحات باعث می‌شوند تا کودک شما خوب وزن‌گیری کند.

شیر مادر

بهترین ماده‌ی غذایی برای افزایش وزن نوزاد تا یک سالگی، شیر مادر است. اگر شیرتان کم است، لازم است دارچین، رازیانه، برگ زغال اخته مصرف کنید تا شیرتان زیاد شود و کودک بتواند خوب تغذیه کند. به عبارتی شما باید به عنوان یک مادر، تغذیه‌ی خوبی داشته باشید.

غلات

غلات غنی از مواد معدنی می‌باشند. غلاتی را به کودک خود بدهید که قابل خیس شدن در شیر باشد. به عبارتی شیر و غلات را در وعده‌ی صبحانه، به کودک خود بدهید. البته بعد از دو سالگی.

تخم مرغ

خوردن تخم مرغ به عنوان یک وعده‌ی غذایی سالم برای کودکان توصیه می‌گردد. تخم مرغ غنی از پروتئین است و به افزایش وزن کودک، کمک می‌کند. می‌توانید به کودک خود، تخم مرغ آبپز، نیمرو یا اسکرامبل بدهید. بسیار مقوی است. و موجب افزایش وزن کودک می‌شود. البته یادتان باشد که زیاده روی نکنید، زیرا ممکن است که برای کبد کودک، مضر باشد. تخم مرغ باید حتما خوب بپزد تا میکروب‌هایش کشته شود.

ماهی و گوشت مرغ

به کودک خود ماهی و گوشت مرغ بدهید. ممکن است کودکان از بوی ماهی بدشان بیایید. ترفندذ‌های درست کردن ماهی و بوگیری کردن ماهی را خوب یاد بگیرید، تا کودک در حین خوردن اذیت نشود. مرغ دارای انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی است که برای رشد وزن کودک بسیار مناسب می‌باشد. ماهی غنی از امگا 3 مکی باشد. که برای بزرگسالان نیز توصیه می‌شود.

آجیل و انواع مغزها

آجیل و انواع مغزی جات، یکی از انواع میان وعده‌ها و تنقلات بسیار عالی برای کودکان هستند. پسته و بادام غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشد که پیشنهاد ما به شما این است که، تنقلات مضر مثل چیپس و پفک را از برنامه‌ی غذایی کودک خود حذف کنید و با آجیل و مغزی جات جایگزین کنید. کودکان از پسته و بادام، کشمش و انجیر خشک خوب استقبال می‌کنند.

میوه‌های خشک، مناسب برای وزن کودک

می توانید برای کودک خود میوه‌های خشک شده بخرید و یا اگر تمایل دارید که سالم باشد، می‌توانید خودتان در منزل میوه‌های خشک مثل: سیب خشک، آلوی خشک، هلوی خشک و آناناس خشک درست کنید.

پنیر

پنیر یک ماده‌ی غذایی بسیار عالیست که حاوی کلسیم می‌باشد، اساسا ماده‌ای که از شیر تهیه شده باشد، غنی از کلسیم می‌باشد. پنیر را می‌توانید در میان وعده‌ها و یا در وعده‌ی صبحانه به کودک خود بدهید.

سیب زمینی

سیب زمینی غنی از قند و بتاکارون می‌باشد. می‌توانید در غذاهایی که درست می‌کنید، سیب زمینی بریزید و به کودک خود بدهید. ترجیحا از سیب زمینی سرخ کرده کمتر استفاده کنید. بیشتر سعی کنید در غذاهایی مانند عدس، و لوبیا سیب زمینی اضافه کرده و به عنوان یک وعده‌ی غذایی کامل به کودک خود بدهید

تغذیه کودک اگر سالم باشد، سلامتی و رشد او را تضمین می ‌کند. اگر کودکی تغذیه کامل و سالم نداشته باشد نه‌تنها سلامت جسمی و ذهنی او به خطر می‌افتد بلکه سیستم ایمنی کودک ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود و این کمبود موجب ابتلای کودک به بیماری ‌های مختلف، کم اشتهایی و سو تغذیه خواهد شد.

اگر کودک دچار سو تغذیه شود قدرت فهم، یادگیری و عملکرد ذهنی او در سنین نوجوانی و جوانی پایین می‌آید و دچار نقص و ناراحتی خواهد شد؛ بنابراین توجه و رسیدگی لازم به تغذیه کودکان موضوع بسیار مهمی است و هرگونه بی ‌توجهی به عادات تغذیه ‌ای کودک موجب کاهش توانمندی‌های جسمی و ذهنی او می‌شود.

تغذیه کودک از تولد تا چهار ماهگی

در این دوران کودکان تنها از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کنند و هرچقدر کودک میل دارد باید شیر بخورد. در این دوره دستگاه گوارش کودک در حال تکامل و رشد است و استفاده از هیچ غذا یا مایعات دیگری به جز آب برای کودک مناسب نیست.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

تغذیه کودک از چهار تا شش ماهگی

در این دوره کودک باید در 24 ساعت حداقل 8 بار شیر بخورد و اگر کودک اضافه‌وزن نداشته باشد می‌توانید دفعات شیردهی را افزایش دهید. در دوره بین چهار تا شش‌ماهگی علاوه بر شیر مادر یا شیر خشک می‌توانید یک یا دو بار در روز بعد از تغذیه با شیر به کودکتان غذای کمکی نیز بدهید. غذای کمکی می‌تواند شامل انواع پوره (مثل سیب‌زمینی شیرین، کدو، سیب، موز، هلو یا گلابی) یا غلات به صورت حل شده در شیر باشد.

بهتر است حدود یک قاشق چای‌خوری پوره یا غلات را با چهار یا پنج قاشق چای‌خوری شیر مادر یا شیر خشک ترکیب کنید و دقت کنید که این ترکیب در ابتدا باید بسیار آبکی باشد. بعد به‌تدریج می‌توانید مایعات کمتری بریزید و غلظت آن را افزایش دهید. اگر کودکتان برای اولین بار به غلات تمایلی نشان نداد، بعد از چند روز دوباره امتحان کنید.

تغذیه کودک از شش تا دوازده ماهگی

هرچقدر کودک میل دارد او را با شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنید. اگر کودک به اندازه کافی شیر می‌خورد شما می‌توانید سه تا پنج بار در روز به او غذای اضافی که ترکیبی از غلات و پوره میوه‌جات است بدهید. در تهیه غذای کودک به نکات زیر توجه کنید.

• قبل از تهیه حتماً دستان خود را با آب و صابون بشویید.
• برای تهیه غذای کودک حتماً از مواد غذایی تازه و سالم استفاده کنید.
• هرروز برای کودکتان غذای تازه درست کنید و از مصرف غذاهای مانده و یخ زده به شدت بپرهیزید.
• هر ماده غذایی جدید را با فاصله زمانی حداقل یک هفته به غذای کودک اضافه کنید
• از هر ماده غذایی ابتدا به میزان کم استفاده کنید و آن را به تدریج وارد برنامه غذایی کودکتان کنید تا از آلرژی‌زا نبودن آن مطمئن شوید.
• برای مقوی‌تر شدن غذای کودک می‌توانید مقداری کره به آن اضافه کنید.
• برای مغذی کردن غذای کودک می‌توانید مقدار کمی گوشت، شیر، تخم‌مرغ، سبزی‌ها تازه، عصاره قلم یا پودر جوانه غلات به غذا اضافه کنید.
• به کودک با ظرف و قاشق مخصوص خودش غذا بدهید.
• سعی کنید در حد امکان از غذاهای متنوع، نرم، اشتهاآور و غذاهایی که کودک به آن علاقه نشان می‌دهد استفاده کنید.
• همزمان با شروع استفاده از غذاهای تکمیلی به کودک آب سالم و بهداشتی کافی بدهید.
• مصرف برخی از مواد غذایی برای کودکان زیر یک سال ممنوع است. این مواد غذایی عبارت‌اند از: توت‌فرنگی، گیلاس، آلبالو، کیوی، خربزه، اسفناج، سفیده تخم‌مرغ، شیر گاو، عسل و بادام‌زمینی.

تغذیه کودک از یک تا دو سالگی

در این دوره نیز کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند و باید حداقل 5 بار در روز به او غذا بدهید. سه وعده در کنار دیگر اعضای خانواده و دو وعده در میان روز. نکته قابل‌توجه این است که در سال دوم زندگی شیر مادر باید بعد از مصرف غذای تکمیلی به کودک داده شود. مصرف مکمل‌های غذایی مانند قطره آهن و قطره مولتی‌ویتامین مخصوص کودکان را هرگز فراموش نکنید.

همچنین بخوانید : نکات طلایی برای خرید لباس کودک

می‌توانید غلاتی مانند برنج که کودک قدرت جویدن آن‌ها را دارد به صورت کته با انواع سبزی، حبوبات یا گوشت‌های نرم مخلوط کرده و به او بدهید. اگر کودکتان مبتلا به یبوست است در تهیه سوپ او می‌توانید علاوه بر سبزی‌ها از برگه‌های هلو، زردآلو و آلو به مقدار کم استفاده کنید.

به غذای کودک کمی روغن مایع اضافه کنید تا مقوی‌تر شود و وقتی می‌خواهید به کودک گوشت، مرغ یا ماهی بدهید آن‌ها به تکه‌های کوچک تقسیم کرده و استخوان‌ها و تیغ‌های آن‌ها با دقت جدا کنید. از مصرف ادویه و چاشنی‌های تند و حساسیت‌زا در غذای کودکان به شدت خودداری کنید.

نکات مهمی که والدین هنگام غذا دادن به کودک باید رعایت کنند:

1. هرگز به اجبار به کودکان غذا ندهید، بهتر است به کودکان اجازه دهید تا غذای مورد علاقه خود را انتخاب کنند.
2. اگر کودک از غذا خوردن امتناع می‌کند، با استفاده از اسباب بازی‌های مورد علاقه‌اش او را تشویق به غذا خوردن کنید.
3. کودک برای غذا خوردن باید احساس گرسنگی کند. فعالیت و بازی پیش از غذا، مصرف نکردن شیرینی و مایعات شیرین در میان وعده‌ها و خواب‌آلوده نبودن کودک به این امر کمک می‌کند.
4. در غذا دادن به کودک صبور باشید. سعی کنید با ابراز محبت و صحبت کردن او را به خوردن غذا تشویق کنید.
5. زمانی که کودک باعلاقه غذا می‌خورد از او تعریف و تمجید کنید.
6. غذای کودک را به روش‌های مختلف مانند تغییر در ترکیب غذاها و نحوه پخت، تزیین غذا به شکل گل، حیوانات و عروسک یا استفاده از ظروف رنگی، جذاب و متنوع کنید.
7. به کودکتان در محیطی تمیز، آرام، دوستانه، راحت و مطمئن غذا بدهید.
8. برنامه زمانی تغذیه کودک باید منظم و بدون تغییر باشد و فاصله زمانی بین مصرف میان وعده و غذای اصلی باید حتماً رعایت شود.
9. زمان تغذیه کودک بهتر است با زمان وعده‌های غذایی سایر اعضای خانواده یکی باشد تا کودک تمایل بیشتری به غذا خوردن پیدا کند.
10. وعده صبحانه برای رشد و سلامت کودک بسیار مهم است. پس حتماً از مواد غذایی مقوی و تازه در این وعده غذایی استفاده کنید.

تغذیه سالم در دوران کودکی سبب رشد و سلامت جسمی و روانی در کودک می‌شود. درواقع کودکان برای رشد جسمی و ذهنی نیاز به پروتئین و سایر مواد مغذی دارند. تغذیه سالم برای کودک، از یک برنامه غذایی متعادل، متنوع و شامل کلیه گروه‌های غذایی تشکیل ‌شده است تا بتواند تمام نیازهای او را برطرف سازد. این در حالی است که کودک بیشتر تمایل به خوردن غذاها و خوراکی های مضر کودکان مثل فست فودها، چیپس، پفک و غیره دارند. متأسفانه زندگی پرمشغله والدین باعث شده زمان کمتری را صرف تغذیه صحیح کودکان کنند که این موضوع منجر به سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی نامتعادل، بی‌تحرکی در بزرگ‌سالی و در پی آن چاقی و بسیاری مسائل دیگر در بزرگ‌سالی می‌شود.

خوراکی های مضر کودکان

در برخی از خانواده‌ها نیز بر سر انتخاب نوع غذا، بین والدین و کودکان کشمکش‌هایی وجود دارد؛ زیرا کودکان دوست دارند غذاهای فست فود از قبیل سوسیس، کالباس و هات‌داگ بخورند درحالی‌که والدین از آن‌ها می‌خواهند مواد غذایی حاوی سبزیجات را که سالم‌ترند انتخاب کنند.

اگر می‌خواهید فرزندانتان به خوردن مواد غذایی سالم تشویق و ترغیب شوند، در ابتدا خود شما به عنوان والدین باید الگوی مناسبی برای آن‌ها باشید؛ زیرا کودکان الگوی غذا خوردن را از پدر و مادرها یاد می‌گیرند. بنابراین اگر والدین شیوه زندگی سالمی داشته باشند، بچه‌ها نیز از آن‌ها می‌آموزند.

غذاهای ناسالم و خوراکی های مضر کودکان بسیار زیاد هستند و ما در ادامه برخی از آن‌ها را ذکر می‌کنیم.

فراورده‌های گوشتی آماده و هات‌داگ

ازجمله خوراکی های مضر کودکان می‌توان به فراورده‌های گوشتی مثل هات‌داگ، سوسیس و کالباس اشاره کرد. کودکان عاشق این نوع غذاها هستند؛ اما این غذاهای گوشتی آماده حاوی مواد سرطان‌زای نیتریت و نیترات، چربی‌های اشباع‌شده، رنگ‌های مصنوعی، سدیم، مواد نگه‌دارنده و افزودنی‌های مضر دیگر هستند. علاوه بر این فراورده‌های گوشتی دارای روغن‌های هیدروژنه و چربی زیاد می‌باشند که تمامی این مواد برای سلامت کودکان و بزرگ‌سالان مضر است.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

جالب است بدانید مصرف سوسیس و کالباس در کودکان بیش‌فعال باعث تشدید بیش فعالی آن‌ها می‌شود.

خوراکی های مضر کودکان آبمیوه‌ های مصنوعی است

درحالی‌که میوه‌ها سرشار از ویتامین و فیبر هستند، آبمیوه‌های مصنوعی از شکر و کربوهیدرات تهیه شده و فاقد هرگونه ویتامین و فیبر می‌باشند. مصرف بیش‌از اندازه این آبمیوه‌های صنعتی موجب چاقی و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

بهترین راه‌حل این است که در منزل خودتان برای کودکان آبمیوه‌های طبیعی بگیرید و یا آن‌ها را تشویق به خوردن آب ساده کنید. اگر کودکتان تمایلی به خوردن آب ندارد، چند قطره آبمیوه داخل آن بریزید و یا با برش‌های میوه آن را طعم دار کنید.

چیپس و پفک

انواع چیپس و پفک حاوی مقادیر زیادی سدیم و چربی‌های اشباع‌شده هستند که اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت جسمی کودکان می‌گذارند؛ بنابراین والدین نباید از سر دلسوزی به فرزندانشان چیپس و پفک بدهند. تحقیقات نشان می‌دهد که پفک تا 9 برابر وزن خود آب جذب می‌کند و معده کودکان را پرکرده و منجر به بی‌اشتهایی آن‌ها می‌شود. شما می‌توانید پاپکورن و سیب‌زمینی تنوری را جایگزین چیپس و پفک کنید.

انواع پاستیل

پاستیل‌ها از دیگر خوراکی های مضر کودکان هستند که حاوی مقادیر زیادی شربت ذرت می‌باشند که فروکتوز بالایی دارد. علاوه بر فروکتوز، رنگ‌های مصنوعی موجود در پاستیل‌ها برای کودکان ضرر دارد. بجای پاستیل، سعی کنید کودکان را به میوه‌ها علاقه‌مند کنید. برای مثال می‌توانید میوه‌های مختلف را داخل فریزر منجمد کنید و جایگزین پاستیل نمایید.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

نوشابه

اسیدهای داخل نوشابه‌ها می‌توانند به دندان‌های در حال رشد کودک آسیب بزنند. همچنین سطح بالای قند و شیرین‌کننده‌های مصنوعی و وجود کافئین در برخی از نوشابه‌ها موجب بروز بی‌قراری، تحریک‌پذیری و بی‌خوابی در کودک می‌شود و بر روی رشد او تأثیر می‌گذارد.

غلات شیرین صبحانه و نان و شیرینی

غذاهای آماده و تهیه‌شده از غلات حاوی سطوح بالایی از نمک می‌باشند و در دسته‌ی خوراکی های مضر کودکان قرار می‌گیرند. بهتر است فرنی را جایگزین کورن فلکس و این‌گونه غلات شیرین کنید.

نان و به‌خصوص کیک‌های شیرین کارخانه‌ای، از مواد غذایی کم‌ارزش و مقدار زیادی قند و چربی اشباع‌شده تشکیل‌شده‌اند. مصرف زیاد این شیرینی‌ها موجب چاقی و آسیب دیدن دندان‌های کودکان می‌شود. برای حفظ سلامت فرزندتان بهتر است مصرف بیسکوییت و کیک را برای آن‌ها محدود کنید. کیک‌های خانگی، موز له‌شده، کیک برنج و نان‌های بدون قند جایگزین مناسبی برای این شیرینی‌ها هستند.

همچنین بخوانید : 5 مورد از عادات بد کودکان و بررسی آن ها

سس ‌ها

سعی کنید سس‌هایی که به عنوان چاشنی غذا استفاده می‌شوند، مانند کچاپ را به کودک خود معرفی نکنید. این سس‌ها حاوی صدها کالری و چربی اضافه هستند و برای سلامت کودک شما مضر می‌باشند. اگر فرزندتان با این سس‌ها آشنا شده، در هر وعده غذایی میزان بسیار کمی به همراه غذا سرو کنید و کل بطری سس را در اختیار کودک قرار ندهید.

شیر خام

حتی اگر مطمئن هستید شیر خام سالم‌تر از شیرهای پاستوریزه است، باید بدانید شیر خام برای کودکان خطرناک محسوب می‌شود و ممکن است باعث بروز مسمومیت غذایی شود؛ زیرا سیستم گوارش و سیستم ایمنی بدن کودکان به اندازه بزرگ‌سالان رشد نکرده است.

همچنین بخوانید : آموزش رفتار با کودکان

کنسرو تن ماهی

ماهی منبع خوبی از پروتئین خالص، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. درنتیجه بهتر است کودکان هر چه زودتر به خوردن ماهی عادت کنند. بااین‌حال نباید ماهی‌هایی که سرشار از جیوه هستند مانند نیزه‌ماهی، ماکرل شاهی، تاج ماهی و کنسرو تن ماهی را به کودکان بدهید. مصرف ماهی‌های سرشار از جیوه می‌تواند بر روی سیستم عصبی کودکان تأثیر بگذارد.

رفتار با کودکان در هر دوره سنی با حساسیت‌های خاصی همراه است. بسیاری از نگرانی‌های والدین، در مورد چگونگی رفتار با فرزندانشان و روش‌های درست تربیتی است. چراکه تربیت کودک امری ساده و راحت نیست. بیشتر پدر و مادرها نمی‌دانند در برابر برخی از رفتارهای ناپسند کودک نظیر شیطنت، پرخاشگری، دروغ گویی و… چه واکنشی از خود نشان دهند. اگر شما نیز در تربیت و نحوه رفتار با فرزندتان چالش‌هایی را تجربه می‌کنید، با مطالعه این مقاله نکات مهمی را در رابطه با رفتار با کودکان خواهید آموخت. با ما همراه شوید.

رفتار کودکان

کودکان معمولاً فکر می‌کنند هر کاری که دلشان می‌خواهد، باید انجام دهند. اگر هم چیزی خلاف میلشان باشد گریه می‌کنند، جیغ می‌زنند و یا با پرتاب وسایل اوقات‌تلخی می‌کنند. هال رونکر (Hal Runkel) کارشناس و درمانگر خانواده اعتقاد دارد: وقتی کودک درک کند که مرزهای تعریف‌شده و خوبی وجود دارد، یاد می‌گیرد که خودش را با شرایط وفق بدهد و به محدودیت‌ها احترام بگذارد.

آموزش رفتار با کودکان

همان‌طور که گفته شد، کودکان همیشه طبق نظر والدین رفتار نمی‌کنند و وقتی والدین احساس می‌کنند که نمی‌توانند رفتار کودک خود را تغییر دهند، درمانده، آشفته و عصبانی می‌شوند. اکثر مشاوران خانواده اعتقاد دارند که در رفتار با کودکان باید اهداف خود را متناسب با سن، شخصیت، توانایی‌ها، جنسیت و میزان رشد عقلی فرزندتان تعیین کنید.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

شخصیت فرزند خود را بشناسید

اگرچه شکل‌گیری شخصیت فرزند در دستان والدین است، اما به‌هرحال محیط بیرون از خانه، محیط‌های دوستانه و مدرسه نیز نقش مهمی در شکل‌گیری ابعاد شخصیتی کودکان دارد. ازاین‌رو سعی کنید به شخصیت فرزندتان را تا حد زیادی توجه کنید. حساسیت‌های کودکتان را بشناسید و برای آن‌ها احترام قائل شوید. به دوستان فرزندتان احترام بگذارید، آن‌ها را جدی بگیرید و این موضوع را همیشه رعایت کنید. همچنین برای تفریح و اوقات فراغت نظر او را جویا شوید و تا جایی که از مسیرش منحرف نشده، او را آزاد بگذارید.

با کودکان از موضع بالا سخن نگویید

یکی از مهم‌ترین نکات در شکل‌گیری رابطه دوستانه با فرزند این است که تا جایی می‌توانید به حالت دستوری با او برخورد نکنید. مگر می‌شود همیشه به فرزندتان دستور بدهید و در عوض از او بخواهید همچون یک دوست با شما صمیمی باشد؟ سعی کنید در کنار حفظ موضع خود به عنوان پدر یا مادر بعضی وقت‌ها با فرزندتان صمیمی‌تر برخورد کنید. اگر با موضوعی موافق نیستید به‌جای امرونهی کرد او را راهنمایی کنید. همیشه این اصل را به‌جای دستور دادن انتخاب کنید و در اولویت قرار دهید.

علایق مشترک خود را بیشتر کنید

ممکن است شما به ورزش علاقه داشته باشید درحالی‌که فرزندتان از کتاب خواندن در خانه لذت ببرد؛ اما به‌طور حتم سرگرمی دیگری نیز وجود دارد که هردوی شما به آن علاقه‌مند باشید. برای مثال به پیک‌نیک رفتن.

سعی کنید علایق مشترک خود با فرزندتان را شناسایی کنید و سرگرمی‌هایی که فرزندتان به آن می‌پردازد را کشف کنید تا به‌وسیله آن‌ها به او نزدیک شوید و زمان باهم بودنتان را افزایش دهید. توجه به این نکات سبب میشود ارتباط میان شما  و فرزندتان روزبه‌روز بهتر شود.

همچنین بخوانید : 5 مورد از عادات بد کودکان و بررسی آن ها

احساسات کودکان را سرکوب نکنید

یکی از مهم‌ترین نکات در رفتار با کودکان این است که هرگز به فرزندتان نشان ندهید که احساساتش برای شما اهمیتی ندارد. هرگز از جملاتی مثل «بسه! دیگه گریه نکن» و یا «تو همیشه ناله می‌کنی» استفاده نکنید.

چنین برخوردهایی برای کودکان به معنای بی‌اهمیتی و کم‌توجهی والدین است. برخورد غلط درنهایت منجر به کاهش اعتماد به نفس و بروز مشکلات جدی روحی در کودکان می‌شود.

اجازه دهید فرزندتان مستقل بودن را تجربه کند

سعی کنید فرزندانتان را به محیط خانه علاقه‌مند و او را در مواجه با مشکلات یاری کنید. اگر فرزندتان به سن مناسبی رسیده است اجازه دهید او با حفظ حد مرزها، ساعاتی را در کنار دوستانش سپری کند. به او این فرصت را بدهید که در مورد توقعات والدینش حرف بزند و اظهارنظر کند. با این کار به فرزندتان می‌آموزید هنگامی‌که از محیط خانه و خانواده دور است اظهارنظر و از خود محافظت کند.

ارتباط کلامی مناسبی با فرزندانتان داشته باشید

بهتر است با فرزندانتان ارتباط کلامی مناسب و بجایی داشته باشید. سعی کنید با صحبت کردن از ناراحتی‌ها و دغدغه‌های احتمالی فرزندتان باخبر شوید و حتی اگر ازنظر شما بی‌اهمیت بودند، برای آن‌ها راه‌حلی بیابید. این کار باعث می‌شود که در آینده فرزند شما برای حل مسائلش تنها به شما رجوع کند و هرگز برای رفع مشکلاتش به دیگران رو نزند و این تنها در صورتی امکان‌پذیر است که شما رابطه کلامی مناسبی با فرزندتان داشته باشید.

به فرزندتان گوش دهید

همه انسان‌ها از اینکه دیگران به حرف‌هایشان گوش دهند لذت می‌برند. اگر صبورانه به حرف‌های کودکتان گوش دهید، رابطه‌ی محکمی بین شما به وجود می‌آید که تا سال‌های ادامه خواهد داشت. فرصتی را فراهم کنید و در کنار ورزش و تفریح، زمانی را به گوش دادن به صحبت‌های فرزندتان اختصاص دهید.

خشم خود را کنترل کنید

یکی دیگر از نکات مهمی که در رفتار با کودکان باید به آن توجه کنید، کنترل خشم است. در همه شرایط، هنگام گفتگو با فرزندتان خشمتان را کنترل کنید. تا جایی که می‌توانید به‌آرامی گفتگو کنید و رفتار تدافعی نداشته باشید. در ضمن به کودکتان فرصت دهید حرف بزند و از خود دفاع کند.

احساس مثبتی که هر کودک می‌تواند نسبت به خود داشته باشد، یکی از زیباترین هدایای والدین به فرزندان در تمام طول زندگی است. تمام کارهایی که انجام می‌دهید یا نمی‌دهید، حرف‌هایی که می‌زنید یا نمی‌زنید، احساساتی که بیان می‌کنید یا نمی‌کنید بر افزایش اعتماد به نفس کودکان تأثیر گذار است. برای آنکه بتوانید اعتماد به نفس فرزندانتان را بالا ببرید، یک سری بایدونبایدهای اساسی وجود دارد که در این مقاله آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

افزایش اعتماد به نفس کودکان

اعتماد به نفس به معنی احساسی است که هر فرد نسبت به خودش دارد. عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند بر اعتماد به نفس کودکان تأثیر بگذارد. عواملی مانند رسانه‌های اجتماعی، مشکلات خانوادگی، امتحانات، زورگویی‌ها، تجربیات سخت و استرس‌زا و … همه از عواملی هستند که در کاهش یا افزایش اعتماد به نفس کودکان نقش دارند.

پدر و مادر به عنوان ابر قهرمانان کودک نقش بسزایی در افزایش اعتماد به نفس آن‌ها دارند. رشد اعتماد به نفس به کودک کمک می‌کند تا از ارزش‌ها و شایستگی‌های خود آگاه شده و در مواجه با سختی‌ها و فراز و نشیب‌های زندگی احساس عجز و ناتوانی نکند.

علائم کمبود اعتماد به نفس در کودکان

• در هنگام بازی یا انجام کاری خیلی سریع ناامید شده و تسلیم می‌شوند.
• تصویر منفی از خود دارند.
• با بهانه‌گیری از فعالیت‌های اجتماعی فاصله گرفته و گوشه‌گیری را ترجیح می‌دهند.
• به دلیل ترس از شکست، بدون تلاش از انجام کاری اجتناب می‌کنند.
• علاقه به فعالیت‌های روزمره را از دست می‌دهند.
• حالاتی چون غم و اندوه، عصبانیت، گریه، ناامیدی و سکوت را از خود بروز می‌دهند.
• از خود انتقاد می‌کنند عباراتی چون:”من هیچ‌وقت درست کار نمی‌کنم” یا “همه‌چیز تقصیر من است” یا ” همه از من بهتر و باهوش‌تر هستند” را بکار می‌برند.
• نسبت به دیگران بیش‌ازحد نگران و حساس هستند.
• از انتقاد دیگران بدشان می‌آید.
• در خانه بیش‌ازحد کمک می‌کنند یا هرگز کمک نمی‌کنند.
• به دستاوردهای خود نمی‌بالند.

در ادامه نگاهی خواهیم داشت به چندین مورد از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین نکات افزایش اعتماد به نفس کودکان:

همچنین بخوانید : آموزش رفتار با کودکان

1- به کودکان قدرت انتخاب بدهید:

فرصت انتخاب و تصمیم‌گیری برای کودکان یکی از اصلی‌ترین نکات در افزایش اعتماد به نفس آن‌هاست. این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند که احساس قدرت کنند.

آموزش تصمیم‌گیری را از سطوح ابتدایی شروع کرده و به‌تدریج آن را گسترش دهید. برای مثال از کودک بخواهید که منوی صبحانه را از میان تخم‌مرغ و مربا انتخاب کند. انتخاب‌های ساده در سنین خردسالی، قدرت تصمیم‌گیری کودک را به‌مرور زمان تقویت خواهد کرد و بدین ترتیب کودک می‌تواند در بزرگ‌سالی، با اعتماد به نفس بالا در مورد مسائل پیچیده تصمیم‌گیری کند.

2- خودتان را کنار بکشید

والدینی که تمام کارهای کودکان را خودشان انجام می‌دهند و در مسائل شخصی آن‌ها دخالت کرده و آن‌ها را نیز رفع‌ورجوع می‌کنند، به‌هیچ‌عنوان به نفع کودکشان عمل نمی‌کنند.
شما باید صبور باشید و اجازه دهید که کودک بسیاری از کارهایش را خودش انجام دهد. برای مثال پوشاندن لباس به تن یک کودک خردسال (پیش از سن مدرسه) توسط والدین، بسیار آسان‌تر و سریع‌تر و راه‌تر است اما بهتر است خود را کنار کشیده و فرصت یادگیری مهارت‌های جدید را به فرزندتان بدهید.

هر چه کودکان در دوران خردسالی و به تناسب سن خود با چالش‌های بیشتری روبرو شوند، در بزرگ‌سالی شخصیت قوی‌تری خواهند داشت.

همچنین بخوانید : 5 مورد از عادات بد کودکان و بررسی آن ها

3- برای کودک شفاف‌سازی کنید که هیچ‌کس کامل و فوق‌العاده نیست

کودکان به‌ویژه آن‌هایی که در سنین مدرسه هستند، به دلیل تلاش برای رقابت با دوستان خود همواره دچار استرس و اضطراب می‌شوند. درواقع آن‌ها به دنبال راهی هستند که ثابت کنند نسبت به هم سن و سالان خود دارای ویژگی‌های خاص و برتری‌های مختلف هستند. در این شرایط شما به عنوان والدینی خردمند، باید فرزندان خود را آگاه سازید که هیچ فردی در این دنیا فوق‌العاده و بدون نقص نیست و هیچ‌کس نیز از کودکان انتظار بی‌نقص بودن را ندارد.

نحوه برخورد شما با کودک هنگام ارتکاب خطا، تعین کننده رویکرد آن‌ها در آینده و سطح اعتماد به نفسشان خواهد بود؛ بنابراین در هنگام مواجه با اشتباهات و خطاهای کودک به‌گونه‌ای رفتار نکنید که احساس کند به خاطر اشتباه و خطایی که مرتکب شده است، ارزش او نادیده گرفته‌شده است.

4- بی‌دلیل کودکان را تحسین و تمجید نکنید

جالب است بدانید کودکان استاد شناسایی و کشف تحسین‌های عاری از صداقت و ریاکارانه هستند. درواقع تنها بر اساس موقعیتی خاص و یا برای آن‌که فرزندتان را در خصوص موضوع ویژه‌ای قانع سازید، اقدام به تعریف و تمجیدهای بی‌مورد نکنید. ایجاد اعتماد به نفس کاذب در کودکان همچون تلاش برای تشکیل حبابی از جنس کف است که به‌زودی در آینده‌ای نزدیک خواهد ترکید.

برای مثال فرض کنید که فرزندتان یک نقاشی زیبا کشیده است. به‌جای استفاده از جملاتی نظیر:” وای این نقاشی عالی است. تو بهترین هنرمند در تمام دنیا هستی.” ، برای تحسین کودک واکنشی واقعی‌تر نشان دهید؛ مانند: “ آفرین که توانسته‌ای تمام اعضای خانواده را با جزئیات نقاشی کنی.” یا “ رنگ‌بندی‌هایت را دوست دارم. من به تو افتخار می‌کنم.”

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

5- از کودک خود بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند

شاید تعجب کنید که این مورد چه ارتباطی با افزایش اعتماد به نفس کودکان دارد.

کمک گرفتن از کودکان برای مشارکت در کارهای خانه (با توجه به تناسب فعالیت موردنظر با سن و توانایی‌های کودک) مانند چیدن میز صبحانه یا جمع‌کردن آن و جدا کردن لباس‌های کثیف و انتقال آن به ماشین لباسشویی، احساسی از شایستگی را در آن‌ها به وجود می‌آورد. این حس شایسته بودن، در ارتباط مستقیم با مهارت‌های حل مسئله و افزایش اعتماد به نفس در کودکان است.

6- فرزندانتان را با دیگران مقایسه نکنید

مقایسه کودکان با یکدیگر، هرچقدر هم که ازنظر شما درست و به‌حق باشد، نتیجه‌ای جز تخریب اعتماد به نفس آن‌ها و پرورش فرزندانی با ویژگی‌های شخصیتی ضعیف نخواهد داشت. بجای چنین کاری، استعدادها و ماهیت وجودی هرکدام از فرزندانتان را شناسایی و به آن‌ها بها بدهید.

7- با کودکان وقت‌گذرانی کنید

یکی دیگر از روش‌های ساده و درعین‌حال بسیار مهم که می‌تواند در افزایش اعتماد به نفس کودکان مؤثر باشد، وقت‌گذرانی والدین با فرزندان است. فرقی ندارد که برای صرف یک وعده غذایی و یا چند دور دوچرخه‌سواری کنار یکدیگر باشید، از زمان باهم بودن حداکثر استفاده را ببرید. ایجاد رابطه‌ای قوی با فرزند، تضمین‌کننده اعتماد به نفس او در تمامی مراحل زندگی خواهد بود.

حق بازی به عنوان یکی از اساسی ‌ترین نکات برای سلامتی کودکان محسوب می‌شود که حتی سازمان ملل متحد نیز آن را به عنوان یک حق جهانی برای کودکان تبیین کرده است. بازی های فکری یکی از مهم‌ترین شیوه‌ های یادگیری کودکان خردسال و دبستانی است. بازی های فکری کودکان باعث می‌شوند قدرت یادگیری در سنین کودکی تقویت‌شده و کودک را قادر می‌سازد هوش و ذهن خود را توسعه دهد. بازی های فکری، اساساً بر روی موفقیت کودکان در کلاس‌های درس، تعاملات اجتماعی، نحوه برخورد با هنجارها و آغاز تفکر علمی کودکان تأثیر گذارند و باعث تقویت هوش هیجانی، خلاقیت و استدلال‌ های فکری در کودکان می‌شوند.

بازی فکری چیست؟

بازی های فکری، بازی‌هایی هستند که نیاز به اطلاعات معنی‌دار و تلاش شناختی دارند. بازی های فکری کودکان تا حد زیادی بر اساس یک دانش عمیق و گسترده طراحی‌شده‌اند. این بازی‌ها در انواع مختلفی وجود دارند و قابلیت بازی به صورت فردی، دوبه‌دو و تیمی را دارا هستند.

یک بازی فکری خوب برای کودکان چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

• باید سرگرم‌کننده و لذت‌بخش باشد
• اهداف تعیین‌شده داشته باشد
• خودجوش و به صورت داوطلبانه باشد
• مشارکت فعال کودکان را در برگیرد
• عنصری از یک قصه یا افسانه را شامل شود

مزیت‌های بازی های فکری کودکان

بازی های فکری کودکان باعث ایجاد فضایی جذاب، لذت‌بخش و جنب‌وجوش برای پرورش ابتکار، روح خلاق و استادانه کودکان می‌شوند. احساسات شاد کودک، عامل مهمی در ایجاد سلامت و رشد فکری آن‌ها است. بازی های فکری می‌توانند خلق‌وخوی دلیرانه را در کودکان ایجاد کنند و به عنوان ابزار فعالی برای رشد فکری کودکان باشند.

بازی فکری مناسب به شکل‌گیری پاسخ سریع و توانایی داوری کودکان کمک می‌کند؛ زیرا کودکان در بازی های فکری نیاز به ارائه پاسخ و قضاوت دارند و در این نوع بازی‌ها پاسخ ‌ها و قضاوت ‌ها کاملاً دراماتیک و پر جنب و جوش است. ازآنجایی‌که ناخود آگاه کودکان توانایی ارائه پاسخ سریع را دارد، بازی های فکری برای رشد ذهن و تقویت هوش کودکان بسیار مفید است.

همچنین بخوانید : آموزش رفتار با کودکان

این بازی برای تقویت تخیل و تصویرسازی کودکان بسیار مفید هستند. بعضی از بازی های فکری کودکان توانایی گسترش تصورات کودک را دارند و در آن بچه‌ها می‌توانند چگونگی پیروز شدن یا چرایی باخت را تجسم کنند. بازی های فکری برای پرورش و علاقه‌ مند کردن کودکان به فعالیت‌های فیزیکی و فکری است که باعث الهام بخشی به آرزو های آن‌ها برای کسب دانش می‌شود.

بازی های فکری کودکان انواع مختلفی دارند که هرکدام از آن‌ها بخش‌های مختلفی از مغز را هنگام بازی کردن درگیر می‌کنند. در ادامه به معرفی برخی از بهترین بازی های فکری کودکان می‌پردازیم:

انواع بازی های فکری کودکان

1- کاردستی‌ها

کاردستی درواقع هنر هماهنگی بین ذهن و دست است. بازی‌هایی مثل اوریگامی در این دسته جای می‌گیرند.

این بازی ژاپنی که قدمتی هزارساله دارد تنها با تا زدن کاغذ انجام می‌شود؛ اما تمام نواحی مغز را فعال می‌کند.

2- بازی های رومیزی

محبوبیت این بازی‌ها در دنیا آن‌قدر زیاد است که روزی را به عنوان روز جهانی بازی های رومیزی نام‌گذاری کرده‌اند. این بازی‌ها معمولاً به صورت گروهی هستند و بازیکنان را تشویق می‌کنند تا از خلاقیت خود برای حل مسائل استفاده کنند. ازجمله بازی های معروف رومیزی می‌توان به شطرنج، فکر برتر و اتللو اشاره کرد.

همچنین بخوانید : دانستنی‌ های مهم در مورد تغذیه کودکان

3- بازی های ساختنی – چیدنی

در این نوع بازی های فکری، بازیکنان باید از خلاقیت و تمرکز خود برای تکمیل یک پازل یا ساخت یک سازه مثل خانه استفاده کنند. بازی برج هیجان (Jenga) و لگو (Lego) از بازی های فکری کودکان هستند که با ساختار چیدنی – ساختنی طراحی‌شده‌اند.

4- بازی تست حرکتی

شاید با بازی اعصاب سنج آشنا باشید همان بازی که باید بدون برخورد یک حلقه به یک سیم، مسیر پرپیچ‌وخم را پشت سر بگذارید. این نوع بازی‌ها برای افزایش تمرکز و هماهنگی بین دست و چشم فوق‌العاده‌اند.

5- بازی های مشاغل

کودکان عاشق تجربه کردن شغل‌های مختلف‌اند. در این سبک بازی‌ها مجموعه‌ای از ابزارهای مشاغلی مثل پزشکی، آتش‌نشانی و… به شکل کودکانه‌ای طراحی و ساخته‌شده‌اند تا کودکان در فضایی امن به تجربه کار با وسایل شغل موردعلاقه‌شان بپردازند.

همچنین بخوانید : آموزش افزایش اعتماد به نفس کودکان

در ادامه سه تا از پرطرفدارترین بازی های فکری کودکان را بررسی می‌کنیم.

بازی نوستالژی فکر برتر برای افزایش هوش

بازی فکر برتر یک بازی کلاسیک و محبوب در میان بزرگ‌سالان و کودکان است. یادگیری این بازی بسیار ساده می‌باشد؛ حریف 5 مهره رنگی را به ترتیبی دلخواه پشت یک دیواره مخصوص پنهان می‌کند و شما باید در 12 مرحله بتوانید چینش دقیق مهره‌ها را حدس بزنید.

پس از هر بار حدس زدن، حریفتان به‌وسیله مهره‌های سفید و سیاه شما را راهنمایی می‌کند. رنگ سیاه یعنی مهره‌ای که حدس زده‌اید، در پشت دیوار وجود ندارد و باید رنگ‌های دیگری را امتحان کنید؛ رنگ سفید هم یعنی مهره‌ای که حدس زدید در پشت دیوار وجود دارد اما جایش باید تغییر کند.

فکر برتر یک بازی استراتژیک است که برای افزایش قدرت تحلیل و ذهن‌خوانی بسیار مناسب است.

بازی راز عمو پولدار برای آموزش درآمدزایی

رابرت کیوساکی کارآفرین آمریکایی-ژاپنی و نویسنده کتاب پرفروش پدر پولدار، پدر فقیر، طراح این بازی است.

او اعتقاد دارد بیشتر مردم برای این فقیرند که آموزش‌های لازم برای مدیریت پول را ندیده‌اند و بجای اینکه با پولشان بازی های سودآور بکنند، این پول است که آن‌ها را بازی می‌دهد.

کیوساکی می‌گوید: «بعد سال‌ها نوشتن و برگزاری کلاس‌های آموزشی، به این نتیجه رسیدم که بهترین شیوه یادگیری، تمرین و تکرار است. پس به فکر افتادم که یک بازی طراحی کنم که بتواند در کنار سرگرمی، اصول حسابداری شخصی و سرمایه‌گذاری را به افراد بیاموزد.»

این بازی نه‌تنها پول اضافه‌ای از جیبتان خارج نمی‌کند بلکه می‌تواند اصول حفظ پول و افزایش سرمایه را به فرزندانتان و حتی خود شما آموزش دهد.

بازی برج هیجان (Jenga)

جنگا یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین بازی‌ های فکری کودکان در سطح جهان است.

در این بازی شما باید با بلوک‌های چوبی یک برج 18 طبقه بسازید. هر طبقه از سه بلوک تشکیل شده است و می‌بایست آن‌ها را به صورت یک ردیف افقی و یک ردیف عمودی بچینید. شخصی که برج را می‌چیند شروع‌کننده بازی خواهد بود. هر بازیکن در هر نوبت فقط می‌تواند یک بلوک را خارج کند به شرطی که: 1- تنها از یک دستش استفاده کند؛ 2- بلوک انتخاب‌شده جزء دو ردیف بالای برج نباشد.

هر بازیکنی که باعث ریزش برج شود بازی را باخته و باید برج را دوباره بچیند.

این بازی های فکری می‌توانند هیجان زیادی را به جمع خانواده و دوستانتان هدیه کنند و باعث تقویت مهارت‌های فیزیکی، ذهنی و تمرکز کودکان و سایر افراد خانواده شوند.